İtalyan sineması, dünya sinema tarihinde önemli yeri olan bir sinemaydı. Başta İtalya’nın emekçilerine, sonra tüm dünyanın emekçilerine, aydınlarına ilham kaynağı olan bir sinemaydı. Bugün yerinde yeller esiyor.

Elbette homojen bir sinemadan bahsetmiyoruz: Bu sinema da yirminci yüzyıldaki tüm ulusal sinemalar gibi, içinde geri ve ileri unsurlar, sığ ve gelişkin unsurlar barındırıyordu; hatta geri ve ileri olan kavrayışların buluştuğu örneklerden bile bahsedilebilir. Sinemada, sanat alanında ileri ve geri olanı nasıl ayrıştırmalı? İtalyan sineması nerede duruyordu? Neden önemliydi?

Önce şu: İleri olan, bu çağda, toplumsal eşitlik düşüncesidir; toplumsal eşitliğe karşı durmak ya da kayıtsız kalmak ise geri olanı savunmaktır. Toplumsal eşitlik düşüncesini omurgaya çakan, bu düşünceyle alışverişe giren sinema da ileri bir sinemadır.

İtalyan sineması, işte tam da bu anlamda, özellikle İkinci Savaş sonrasında, İtalya’nın kurtuluşu arayışı ile el ele biçimleniyor. Önce Mussolini iktidarı altında, ardından Nazi Almanya’sı güdümünde Avrupa’ya ve Afrika’ya kan kusturan bir ülke, komünistlerin önderlik ettiği bir mücadele süreci sayesinde, giderek faşizmden ve işgalcilerden kurtulma mücadelesinin yurdu haline geliyor.

İtalya faşizmden kurtulduktan sonra ise bir başka soru kendini hissettiriyor: İtalya gerçekten kurtuldu mu; kurtulmak ne demektir?
Bu soru pek çok sinemacıyı kendisine çekiyor ve sonrasında Yeni-Gerçekçilik olarak anılan ekol, İtalyan Komünist Partisi üyesi sinemacıların ve dostlarının (Zavattini, Visconti, Rosselini vd.) elleriyle ve aklıyla şekilleniyor. Bir memleketin gerçekten kurtulmasının, emekçi halkın kurtuluşuyla anlam kazanabileceğini fark ediyorlar. Kendi insanını ve memleketini anlatmak sevdası ile toplumsal kurtuluş düşüncesinin ilişkisini kuruyorlar. Bu duygu ve düşüncenin renk çaldığı bir sinemaya imza atıyorlar. Öyle güçlü girdiler yapıyorlar ki, Yeni-Gerçekçilik sonrası dönemde farklı ekol ve yönelimler görülse de aynı izlek kendisini hissettirmeye devam ediyor: Kurtuluşu emekçi halkın kurtuluşu ile birlikte düşünmek izleği yani…

Gösterimlerimizin başlığında kullandığımız “Memleketin Diliyle Konuşmak” ifadesiyle, işte bunu kastediyoruz. Bir memleketin toplumsal yaşamını, toplumsal tarihini emekçilerin kurtuluşuyla ilişkilendirerek ele almayı… İtalyan Sineması’nın İkinci Savaş sonu ve 1980’ler arası dönemi, böyle bir tartışma açısından referans oluşturacak önemde filmlerle dolu; hem içerik hem biçim açısından önemli bir birikim ifade ediyor. Bu birikimin temsilcisi olabilecek filmler arasından oluşturacağımız seçkilerle, hem bu sinemaya işaret edebilmek hem de aynı tartışmayı kendi ülkemize ve sinemamıza taşımak istiyoruz. Geleceği yakınlaştırmak, sinemaya yeni ufuklarla buluşturmak için. İğdiş edilen sinema sanatında da mirasa sahip çıkmak, geleneğin inşası, temel olarak geleceğe sıçrama iradesi ve iddiası ile anlam kazanıyor.
Sinemasever dostlarımızı, dünya sinema tarihine damga vurmuş bu filmler vesilesiyle, bu tartışmaya katılmaya davet ediyoruz.
——————————————————————————————-
İtalya’dan yaptığımız bu ilk seçkinin son filmi, İtalyan Yeni Gerçekçiliği’ne doğru atılan en önemli adımlardan biri olan Roma Açık Şehir… 2. Savaş’ın sonlarında, kurtuluşa az bir zaman kala, İtalyan halkının mücadelesine odaklanıyor bu film. Mussolinici ve Hitlerci faşist işgaline karşı direnen bir halkın yiğit mücadelesine kamerasını çeviriyor. Savaşın hemen sonlarında, henüz daha kimi çarpışmalar sürerken çekilmiş olan bir film bu; film ekibinin kimi üyelerinin de direnişte aktif rol aldığı bir üretim sürecinde çekilmiş. Özgürlük arayışının ve bu mücadeleye önderlik eden komünistlerin çeşitli toplumsal kesimlerle kurdukları ittifaklar, sona doğru giden savaşın ağır insani yıkım ve kayıpları ile hiçbir dekor uygulamasının yaratamayacağı, savaşın yıkıp geçtiği bir Roma… İlgisi, bilgisi ne olursa olsun, bir sinemaseverin mutlaka izlemesi gereken filmlerden biri.

Yönetmen: R. Rosselini
İtalya, 1945, 105’
Oyuncular: Marcello Pagliero, Aldo Fabrizi, Anna Magnani

Biletler NHKM Gişe’de.

Tarih/Saat

29 Ocak 2020 Çarşamba 15:00

Yer

Nâzım Hikmet Kültür Merkezi

Bahariye Caddesi Ali Suavi Sokak No: 7 34714 Kadıköy İstanbul

Salon

Yılmaz Güney Salonu

Takviminize kaydedin Google takviminize kaydedin

29Oca20:00BabaSinema20:00 Nâzım Hikmet Kültür Merkezi Salon: Yılmaz Güney Salonu

Bilgiler

Memleketin Diliyle Konuşmak: Macar Sineması Seçkisi
HANGİ TARAFTASINIZ?

Bu defa, dünya sinema tarihinin önemli bir başka katkıcısı Macaristan’la ve sinemasıyla buluşuyoruz. 20. yüzyıldaki ilklerden biri olarak çok kısa ömürlü bir sosyalist cumhuriyet deneyimine imza atmış, György Lukács’tan Béla Balázs’a, Attila József’e, önemli bir aydın birikimi olan, canlı siyasal mücadelelere sahne olmuş bir ülke Macaristan. İkinci Savaş öncesinde sağın ve faşizmin de etkin olduğu bir coğrafya olarak Macaristan’da, Macar halkı hem yurdundaki faşist iktidarı hem de işgalci faşistleri yenmiş ve İkinci Savaş’tan sonra SSCB’nin de önemli ve dostça desteğiyle bu defa bir halk demokrasisi olarak ve sosyalizme yönelen bir deneme yaşanmıştı. Bu toplumsal-tarihsel salınımın, bugünden geriye baktığımızda Macar sinemasına kocaman bir soru armağan ettiğini görüyoruz: “Hangi taraftasınız?”

Macar aydını ve toplumu, sosyalizme yönelen deneme boyunca, bir taraftan tasfiye edilemeyen küçük mülkiyetin gerici toplumsal-ideolojik girdileriyle, diğer yandan toplumsal anlamda ileri doğru kaydedilen sıçramaların arasında yönünü bulmaya çalıştı. Bugün Venezuela’da, Bolivya’da da benzerlerini gördüğümüz üzere, sermaye düzeni yanlıları, çeşitli kışkırtma ve provokasyonlarla sosyalizme yönelişin önünü kesmeye çalıştılar (1956 yılındaki gibi kışkırtmalarla) ve bugün görüyoruz ki bunu becerdiler.

Bir toplumun nereye doğru gittiği önemli bir meseledir. Yönümüzü nereye doğru çevirmemiz gerektiği, kimin, neyin tarafında olduğumuz, sadece bir dönemki Macar toplumunun değil, bugünün de yakıcı sorusu. Bu seçkimizle, toplumsal süreçlerde taraf olmanın ne anlama geldiğini ve doğru tarafı nasıl seçmek gerektiğini de tartışmayı hedefliyoruz.
Seçkimiz 1930’lardan 1960’ların ortalarına doğru uzanan bir kesiti ele alıyor, Macar halkının ve aydınının eşitlikçi bir topluma doğru attığı adımların arka planını, toplumsal ve kişisel boyutlarını irdeliyor. Önemli bir sinemasal ve kültürel birikimi temsil eden Macar filmleri seçkilerimiz de sonraki dönemlerde devam edecek.
——————————————————————————————
Istvan Szabo’nun pek çok ödül de almış olan ve yine kendi kuşağı ve sonrasına da ilham kaynağı olmuş bir filmi; kaybettiği babasının kim olduğunu hatırlamaya / keşfetmeye / yeniden-tanımaya çalışan bir çocuğun gözünden yaklaşık yirmi yıllık bir Macaristan tarihi kesiti. Dr. Takó’nun oğlunun büyüme ve kendini tanıma hikâyesi, bir halkın kendi yolunu çizme hikâyesi aynı zamanda.

Yönetmen: István Szabó
Macaristan, 1966, 98’
Oyuncular: András Bálint, Miklós Gábor, Dániel Erdély

Biletler NHKM Gişe’de.

Tarih/Saat

29 Ocak 2020 Çarşamba 20:00

Yer

Nâzım Hikmet Kültür Merkezi

Bahariye Caddesi Ali Suavi Sokak No: 7 34714 Kadıköy İstanbul

Salon

Yılmaz Güney Salonu

Takviminize kaydedin Google takviminize kaydedin

05Şub15:00MefistoSinema15:00 Nâzım Hikmet Kültür Merkezi Salon: Yılmaz Güney Salonu

Bilgiler

Macar filmleri seçkimize 1930’ların ortamını ve siyasal süreçlerini belirli açılardan çok güçlü bir şekilde betimleyebilen bir filmle başlamayı tercih ettik: Klaus Mann’ın romanından uyarlanan Mefisto’yla çok hareketli ve zengin bir 1920’ler ve 1930’lar panoramasında önemli tartışma başlıkları açıyor Szabó. Macaristan’ı değil Almanya’yı anlatıyor ama toplumsal-siyasal süreçlerle aydının ilişkisini sorgulamak açısından değerli bir zemin sunuyor. Faşist Almanya’daki toplumsal-siyasal süreçlere sanatı adına kayıtsız kalmayı tercih eden, eski solcu, büyük tiyatro oyuncusu Hendrik Höfgen’i Nazi iktidarıyla işbirliği noktasına getiren neydi? Bu durum mazur görülebilir mi? Peki yolun sonu nereye gidecek?

Yönetmen: István Szabó
Macaristan, 1981, 145’
Oyuncular: Christine Harbort, Ildiko Bansagi, Karin Boyd, Klaus Maria Brandauer

Memleketin Diliyle Konuşmak: Macar Sineması Seçkisi
HANGİ TARAFTASINIZ?

Biletler NHKM Gişe’de.

Tarih/Saat

5 Şubat 2020 Çarşamba 15:00

Yer

Nâzım Hikmet Kültür Merkezi

Bahariye Caddesi Ali Suavi Sokak No: 7 34714 Kadıköy İstanbul

Salon

Yılmaz Güney Salonu

Takviminize kaydedin Google takviminize kaydedin

05Şub20:0022:00Kısa Güzeldir - BirlikteSinema20:00 - 22:00 Nâzım Hikmet Kültür Merkezi Salon: Yılmaz Güney Salonu

Bilgiler

İlk film Özgür Sinema ekolünün hikâyesini anlatan, 2006’da yapılmış bir belgesel. Bu dönemde hayatta kalmış olan kimi ekol üyeleri, kendi deneyim ve izlenimlerini, yapılan filmler üzerinden bir araya getirilen bir malzeme aracılığıyla anlatıyorlar. İkinci film olan Birlikte ise, sağır ve dilsiz iki liman işçisini anlatıyor. Londra’nın Doğu Yakası’nda çalışan iki işçi bir yandan arkadaşları tarafından alaya alınırken bir yandan hayata tutunmaya çalışıyorlar. Savaş sonrası Londrası’na dair de ilginç manzaralar barındırıyor film. Kısa metrajlı filmlerle başlayıp orta ve uzun metrajlı işlere doğru giden sürecin bir evresini de ortaya koyuyor.

Kısa Güzeldir
Yönetmen: Christophe Dupin
İngiltere, 2006, 43’

Birlikte
Yönetmen: Lorenza Mazetti
İngiltere,1956, 45’
Oyuncular: Eduardo Luigi Paolozzi, Valy, Cecilia May, Michael Andrews, Denis Richardson

Bir ekol: İngiliz Özgür Sineması
Kamerayı Sınıfa Çevirmek

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından dünya sinemasında çeşitli film ekolleri ortaya çıktı: Avrupa’da İtalyan Yeni Gerçekçiliği (Neo-Realismo) 1945 sonrasında açılışı yapan ekoldü; arkasından, 1950’lerde İngiliz Özgür Sinema (Free Cinema) ekolü geldi. Bu akımlar, faşizmin yenildiği bir savaştan henüz çıkılmış olmasına rağmen insanlığa bir umut vaat edemeyen kapitalizmin ne kadar çok sorunla yüklü olduğunun da göstergesiydi. ABD’de ana akım Hollywood sineması düşlere, peri masallarına çağırırken, İtalya’da Yeni Gerçekçilik emekçi halkın haline baktı, onların hemen sonrasında İngiltere’de de benzer bir eğilim ortaya çıktı. Savaşın galiplerinden olan İngiltere’de kapitalizmin kendi işçi sınıfına sömürü ve yoksulluk dışında bir şey sunamadığı bir evrede, genç sinemacılar, İngiltere’nin işçi sınıfına çevirdiler kameralarını ve önce kısa filmlerle, ardından uzun metraj filmlerle halkın halini, gündelik yaşamını, nasıl çalıştığını, iş dışı zamanını nasıl geçirdiğini; aile kurumunun, sporun, kitle kültürünün (…) İngiltere’de toplumsal yaşamda nasıl karşılıkları olduğunu anlamaya ve anlatmaya soyundular.

Bu anlatının bir önemli özelliği dikkat çekiyor, özellikle de bugünle karşılaştırınca: Büyük Engels’in “İngiltere’de Emekçi Sınıfların Durumu” kitabının önsözünde “tek ve bölünmez insanlık ailesine” ulaşmanın yolunu döşeyecek sınıf olarak selamlanıyordu Britanya’nın emekçi sınıfları. Bu ufuk çok önemlidir. Bugün eksikliğini duyduğumuz bir ufuktur: Bir kimlik olarak sınıfın çektiği acılara odaklanmak değil, bu toplumsal sınıfın üretimden gelen gücünün verili toplumsal yaşamdaki karşılığını ve yarını kuracak sınıf olmasının mantığını anlama çabalarıydı İngiliz Özgür Sineması’nın yapmaya çalıştığı. Kendileri çok politik figürler olmasa da içinde soludukları 2. Savaş sonrası ortam, SSCB’nin prestiji vb. unsurlar, onları bu kanala taşıdı.

Bu ekol dünya sinema tarihine çok önemli filmler kazandırdı. Bu seçkimizde ilk olarak Özgür Sinema üzerine bir belgesel ile başlayıp, bir orta metrajlı ve üç de önemli uzun metrajlı oyunculu filmle, ekolü ve ana doğrultusunu sergilemeyi hedefliyoruz.
Aklımızda, kendi topraklarımızda ihtiyaç duyduğumuz sinema ve bu seçkilerden çıkarılacak dersler meselesi bulunuyor daima, elbette…

Tarih/Saat

5 Şubat 2020 Çarşamba 20:00 - 5 Şubat 2020 Çarşamba 22:00

Yer

Nâzım Hikmet Kültür Merkezi

Bahariye Caddesi Ali Suavi Sokak No: 7 34714 Kadıköy İstanbul

Salon

Yılmaz Güney Salonu

Takviminize kaydedin Google takviminize kaydedin

Diğer Etkinlikleri Göster

Etkinlik haberlerine abone olun

ETKİNLİKLER

Bilgiler

Bilgiler

Tarih/Saat

Salon

Bilgiler

Bilgiler

Tarih/Saat

Salon

Bilgiler

Bilgiler

Tarih/Saat

Salon

Bilgiler

Bilgiler

Tarih/Saat

Salon

Bilgiler

Bilgiler

Tarih/Saat

Salon

Bilgiler

Bilgiler

Tarih/Saat

Salon

BİLET SATIŞ

Bilgiler

Bilgiler

Tarih/Saat

Salon

Bilgiler

Bilgiler

Tarih/Saat

Salon

Bilgiler

Bilgiler

Tarih/Saat

Salon

BİLET SATIŞ

Bilgiler

Bilgiler

Tarih/Saat

Salon

Bilgiler

Bilgiler

Tarih/Saat

Salon

Bilgiler

Bilgiler

Tarih/Saat

Salon

Bilgiler

Bilgiler

Tarih/Saat

Salon

Bilgiler

Bilgiler

Tarih/Saat

Salon

BİLET SATIŞ

Bilgiler

Bilgiler

Tarih/Saat

Salon

Bilgiler

Bilgiler

Tarih/Saat

Salon

Bilgiler

Bilgiler

Tarih/Saat

Salon

Bilgiler

Bilgiler

Tarih/Saat

Salon

Bilgiler

Bilgiler

Tarih/Saat

Salon