AJANDA

Ellinci Yılında 1968 ve Sinema

İkinci Savaş’ın sona ermesinden yaklaşık yirmi yıl sonra, dünyanın pek çok bölgesinde toplumlar biriken iktisadi-politik-kültürel sıkışmaların sonucu kaynamaya başlıyor. Kalıcı bir barış ve refah
getirmeyen savaş sonrası dönem, emperyalist metropollerde ve dönemin burjuva jargonuyla “gelişmekte olan” yani aslında geri bıraktırılmış ülkelerde, politik toplumsal hareketlere sahne oluyor.
1968 Mayıs ayında Paris’teki gösterilerle simgeleşen bu hareketlilik, öncesi ve sonrasıyla 20. Yüzyıl tarihinde özgün bir uğrak.

Bununla birlikte, bu hareketlilik aslında tüm dünyada ortak bir karakter taşımıyor. ’68, emperyalist metropollerde, yoksulluğu da gündemine almakla birlikte, daha özgürlükçü, insan hakları eksenli bir ton kendini hissettirirken, geri bıraktırılmış, yarı-sömürge ülkelerde, Türkiye’;de de olduğu gibi, anti- emperyalist, bağımsızlıkçı, kalkınmacı, eşitlikçi ve halkçı bir karakter öne çıkıyor.

Sınırlı sayıda da olsa, seçtiğimiz filmlerle, hem zaman hem de mekânda bir gezintiye çıkmaya ve elli yıl önceki bir süreci hatırlatarak, aslında bugün üzerine düşünmeye davet ediyoruz sizleri.

Hazırladığımız programda, bu dönemi, dönemi hazırlayan savaş sonrası toplumsal koşulları, ’68’in çeşitli ülke sinemalarındaki yansımaları ve sonrasındaki dönüşümler üzerinden işlemeye çalıştık.
_____________

Truffaut’nun çocukluk yıllarına göndermeler de barındıran “Dört Yüz Darbe”, dönemin Fransa’sından etkileyici bir panorama sunuyor: Ebeveynlerinin umursamazlığı, eğitim sisteminin zedeleyiciliği
karşısında bunalan bir çocuğun özgürlük arayışı ve geleceğe ilişkin beklentilerin yitimi, aslında sadece Antoine Doinel’in kişisel değil, II. Savaş sonrası Avrupa kapitalizminde gençliğin genel sorunlarıydı.
Yaşadıkları onu bir şeylerin kıyısına getirmişti: Ne yapacaktı?

Bu soruya ilişkin ve sıklıkla yanlışa düşülen önemli nokta şudur: hem öğrenci hem işçi gençlikte büyüyen, dinin de dolduramadığı (ve dolduramayacağı) bu manevi boşluk, bireyin iç dünyasına ilişkin
bir mesele değildi, tam tersine, kapitalizmin emek süreçlerinde temelleniyordu ve Komünist Manifesto’da söylendiği şekliyle “burjuvazinin kendi suretinde yarattığı dünya”nın toplumsal
ifadesiydi.

Filmin özgün adı: Les Quatre Cents Coups 
Yönetmeni: François Truffaut
Oyuncular: Jena-Pierre Léaud, Claire Maurier, Albert Rémy
Ülke: Fransa
Yapım yılı: 1959
Süre: 99’

Gösterimler ücretsizdir.